Tusz...

 

           Zawsze fascynował mnie rysunek człowieka witruwiańskiego. Ale nie dlatego, bym szukał ideału sylwetki, aby ją narysować, bo nigdy tego nie potrafiłem. Fascynowała mnie tajemnica tego rysunku. Przeczuwałem, że należy na niego patrzyć głębiej poprzez precyzyjne linie, ruchy piórka i ołówka, przez stary papier. Człowiek zawieszony w przestrzeni. Człowiek nagi, który odsłania swoją skórę. Człowiek wpisany w koło. Fascynowała mnie tajemnica, do której dorobiłem własną, głęboko skrywaną przez długie lata dzieciństwa. Człowiek Leonarda, to w istocie wcale nie model. To tajemnica alchemików, magów i mistyków. Bo przecież obnażony ze wszystkiego człowiek zawieszony jest w sferze, w bańce. Między sacrum i profanum, między złem, a dobrem, między ciepłem, a zimnem, między miłością, a nienawiścią, między pamięcią, a niepamięcią. Czy coś z tego wynikało, że patrzyłem na tę rycinę? Chyba nic, bo ani nie stałem się mądrzejszy, ani dojrzalszy. Rosło tylko we mnie przekonanie, że sam mogę rozłożyć ramiona i nogi i wydać się na żywioły. Bezbronny, ale zamknięty w ulotnej bańce cyrkla. Wydany na spojrzenia innych, a jednocześnie żeglujący przez przestrzeń między ludźmi. Wiele lat później odkryłem, że jeden ze średniowiecznych filozofów mówił o dualizmie duszy i ciała, a następny o drabinie bytów. O zawieszeniu człowieka między bytami na drabinie, którą wymyślił Bóg. Ale człowiek Leonarda wygrywał precyzją rysunku i starym, pożółkłym papierem. Biedny Leonardo nie wiedział, że kruche i precyzyjne pociągnięcia jego tuszu staną się dla mnie ważne. Intymne. Zwłaszcza teraz, kiedy szukam drogi. Śmieszne prawda? A jednak szukam drogi, bo przestałem widzieć. Ogarnęła mnie ślepota, jak ogarnia człowieka sen. Naruszyłem nitkowatą linię, którą wyrysował Leonardo. Którą ja sobie wyznaczyłem. I teraz tak bardzo żal mi siebie, że kiedy zamknę oczy widzę skuloną w pozycji embrionalnej sylwetkę Plecy z łańcuchem kręgosłupa i ramiona, które obejmują nogi. Broda złożona na kolanie. To ja. Człowiek wpisany w koło zniknął. Człowiek podróżujący w sferze przez strumień czasu wysiadł nie na tej stacji, nie w tym porcie, nie w tej przestrzeni. Wszystko jest znajome, a nieznajome. Mam ochotę chodzić i dotykać wszystkich przedmiotów, jak ślepiec w nadziei, że obudzi się w nim pamięć przedmiotu albo dotyku. Myślałem, że wystarczy prosta metoda, która zawsze na magię działa, czyli woda. Wezmę prysznic, zmyję spojrzenia ludzkie, niecierpliwe słowa, nie swoje oddechy, cudze zmęczenie, podrzucony stres i Bóg wie, co jeszcze. Ale nie zadziałało. Myślałem, by wybrać się, kiedy słońce wschodzi, gdzie siądę i będę patrzył, jak rozgrzana kula zmienia barwię i wędruje ponad lasem. Ale to nie ten czas. Odkryłem niestosowność chwili, bo nie skończyłem swojej pracy. Dopiero jak będę wolny, będę mógł usiąść i tylko patrzyć. Więc pojechałem w stronę zielonych pól, by poczuć wiatr. By zobaczyć, jak falują trawy i młode zboża, które jeszcze są pełne zieleni. Jeszcze jest w nich ten pierwotny kolor, choć straciły swoją wiotkość. Patrzyłem na zielone liście dębów, które najdłużej pozostają w pąkach w nadziei, że cofnę czas. Śmiejesz się? Rozumiem, śmiej się, masz rację. Nie cofnę czasu, który straciłem egzystując w dusznych salach, żywiąc się byle czym i słuchając byle czego. Wiesz, tam nawet cisza szeleściła kulą długopisu suwanego po papierze. Tam oślepłem. Najpierw przestałem widzieć szczegóły, a potem świat się zamglił, zszarzał, oddalił. Choć w środku zacząłem się bać, co będzie. Co będzie? A teraz zielone, falujące pola mglą się i szklą w oczach, w których powinny zamieszkać łzy. Tak, symbol oczyszczenia. Ale nie ma łez. Jest obojętność i żal, że nie może być inaczej. Że ogarnęła mnie anhedonia wywołana pracą. Poświęceniem, którego nikt nie doceni. Powinienem patrzyć na falowanie, na przestrzeń nieugiętą. Powinienem. Kołuje gdzieś tylko złość, za stracone granice. Rozsądku, wytrzymałości, sensowności. Chciałbym, by zrodził się we mnie bunt, ale jestem za słaby. Jeszcze. Jeszcze nikt dłonią nie wyrysował na powrót koła. Nie rozpostarł mnie od zachodu po wschód i nie przebił cierniem. Muszę odbudować świat z czułych uderzeń serca, ze swojego oddechu, z dobrych słów, których się nie recytuje i nie krzyczy, a szepta przed snem. Zupełnie tak, jakbym znów musiał swój świat odbudować, jakbym maczał piórko w tuszu i na powrót rysował koło, w którym wpiszę samego siebie…