Nie patrz...

         Nie lubię zdania, które pada w koszmarze mojego dzieciństwa, czyli w Małym Księciu „Dobrze patrzy się tylko sercem”. Przez to jedno zdanie nie mogę czytać tej historii. Choć muszę wielokrotnie do niej wracać. Nie wiedzieć czemu, maturzyści uparli się właśnie na „Małego Księcia” sądząc, że ich praca nabierze głębi, a sama postać chłopca o gwiezdnych oczach uświetni to, co napisali. A ja czytam i szukam tego wszystkiego między zdaniami na darmo składając litery w wyrazy i wyrazy w zdania. Płytko, chlupiąco, kałużowo-błotnie. Żaden z piszących nie pochyli się nad postacią piszącego, by określić problematykę egzystencji i poznania świata. Żaden nie określi pod wpływem jakiej filozofii pozostawał autor. Jest tylko róża i chłopak, który podróżuje. I właściwie nic z tego nie wynika, poza odhaczeniem pozycji wymaganej do napisania pracy. Podobnie robili pisarze barokowi chcąc nadać swemu dziełu polotu i fantazji. Wymyślano tytuł długi i niezrozumiały, zaś mottem pracy były słowa antycznych pisarzy. I to załatwiało sprawę, bo kto się powołał na starożytnych, ten pewnie ich znał. A że książka składała się z odpisów, przypisów i kompilacji, było najmniejszym problemem. I tak przecież lepiej było czytać kalendarze, jako lekturę pożyteczną, a zabawną. A oryginalność pojawiła się, jako warunek sine qua non w czasach romantyzmu. I od tego czasu rymotwórcy i pisarze-kopiści zaczęli mieć problem. Choć i takich dziś nie brakuje. Co ma do tego zdanie, którego się przyczepiłem? Ano ma. Wiesz, jak się idzie na daleki spacer i chłonie wszystko po drodze, to zaczyna się dziać coś. Ano wyobraź sobie, że widzisz napis „Smażalnia ryb – ITAKA”. Toż Odys stanąłby na brzegu i zamiast rozprostować kości i zastanowić się, co zrobić, by odzyskać tron, to rozpieprzyłby tę śmierdzącą budę na kawałki, która śmie przywoływać starożytne imię jego miasta. Kto nie słyszał o Itace? Kto nie słyszał o Penelopie, o psie, piastunce i próbach Odysa? A może o motywie homo viator? I ktoś każe mi patrzyć sercem, tak? Więc mam zobaczyć zamiast budy skleconej z kawałka blach i plastiku starożytne miasto? Staram się. Naprawdę się staram. Idę dalej i widzę „extremalnie”. „Extremalnie modna”. Budyneczek z końca lat dziewięćdziesiątych, z odklejającym się fioletowym napisem. Ma przyciągać wzrok. I pewnie przyciąga w sezonie tych, którzy patrzą sercem. A może źle oceniam pomysłodawców, może to celowy błąd językowy, by w ten sposób przyciągnąć ciekawskich. Jeśli tak, to wielkie brawa. A może brava, któż to wie…Skoro kuchnia może być „Nova”… Idę sobie z głową wypełnioną jeszcze szumem morza. Wielkim szumem, który wyciszył mnie i sprawił, że się uśmiechnąłem. Mijam więc „Paryżankę”, by potem trafić do miejsca, które wabi mnie nazwami. Każda z tych nazw, to impuls. Wszędzie pizza, wszędzie kebab lub kebap, w zależności od upodobania językowego i stopnia oczytania właściciela. Ale patrzmy sercem, przecież to dla naszego dobra, na każdym kroku jedzenie z koszmarów dietetyka. I makarony i dania barowe i obiadowe i kebab, kebab, kebab. Miasto kebabów. I ryb prosto z kutra. Ale żeby nie było, że się uparłem na to nieszczęsne serce, mam perełkę, przy której staję i nie wiem, co zrobić. Konsternacja wbija mi nogi w ziemię i czuję, że mam do czynienia z demonem intelektu. Tak, nie kłamię. Był taki film, który wywołał we mnie wielką ciszę. Luc Besson nakręcił „Wielki błękit”. A tu patrzę i widzę „Wielki błękit” i wesołe delfinki skaczą sobie, a każdy dmuchany i radośnie plastikowy. Ale patrzę sercem, prawda? To tylko reklama przecież, a nikt tak starych filmów nie ogląda. Po co komu takie rzeczy. A tytuł fajny, w sam raz na smażalnię. Potem mamy „bazę odnowy biologicznej”. Baza, to jakoś wojskowo brzmi, wolałbym nie trafić w „dobre ręce”. Pewnie po 15 kilometrach biegu odnowiłbym się całkowicie. Ale bądźmy wierni patrzeniu sercem, prawda? A zatem mamy jeszcze „uzdrowisko smaków” – lotny, bo samochodowy patrol smaków, a w nim wina, wędliny i ryby. Ekologiczne, naturalne i prosto z kutra. Patrzymy sercem. Szkoda, że nikt czytający autora „Małego księcia” nie pamięta, że patrzy się na drugą osobę właśnie tak, sercem. Ale tylko po to, by i ona na nas spojrzała w taki sposób. To znaczy, że książkę mogą zrozumieć tylko ci, którzy chcą zrozumieć tę ważną zależność – serce za serce. Bo jeśli zamiast serca jest udawanie, jest reklama, jest chęć zysku, to chrzanić takie spojrzenie. I takie odruchy. I takich ludzi. Ale żeby nie było, opowiem jeszcze o czymś. Wracałem w błękicie i wietrze. Czasem przystawałem, piłem wodę i miałem czas. Nikt mnie nie gonił, a i ja sam nigdzie się nie spieszyłem. Patrzyłem na fale, które rozbijają się o piaszczysty brzeg i byłem szczęśliwy wiedząc, że mam przed sobą kilometry takiej drogi. Ale moja droga, jak każdego, ma swój i cel i koniec. Siadłem w kafejce nadmorskiej i patrzyłem przez szybę, jak mewy krążą, a ludzie rzucają im chleb wysoko w górę. Dzień chylił się ku zachodowi, więc światło było jeszcze pełne i złote. Zamówiłem kawę. Zawsze chciałem wypić kawę siedząc sam w kawiarni. Bo byłem sam. Nie wiem czemu, może to sprawa godziny, a może szczęścia. Oczy miałem opętane jeszcze błękitem, ale nie mogłem napatrzyć się na fale. W zamyśleniu odszukałem w kieszeni kostkę ciemnej, gorzkiej czekolady i położyłem przed sobą na stole. Odwinąłem papierek i połamałem na mniejsze cząstki. Kiedy kelnerka z dużym stażem, chyba właścicielka przyszła, zadała mi pytanie; „A pan żadnego ciasta? Mamy szarlotkę, sernik, może gofra?” Po czym zobaczyła ciemną czekoladę. Uśmiechnęła się. Wie pan, ja też. Ale niech pan poczeka chwilę. Nie wiedziałem o co chodzi, ale uśmiechnąłem się, bo na uśmiech odpowiada się uśmiechem. Po chwili przyszła z kawałkiem ciasta. „Może pan śmiało jeść”. Dla siebie zrobiłam. I niech pan przychodzi codziennie, bo ja codziennie piekę”. Chciałem zapłacić, nie przyjęła pieniędzy. „Bo życie jest wystarczająco trudne, nie?” Tym razem mogłem popatrzyć sercem i odpowiedzieć tym samym. A morze burzyło się i szumiało. Kawa była porządnie gorąca, a ciasto pachniało domem i spokojem. A czekolada? Pewnie, że ją zjadłem…